Το θαύμα των «Voucher»

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΑΡΟΥ

παιδαγωγός

ΥΠΟΨΗΦΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 

με τους ΠΟΛΙΤΕΣ ΣΕ ΔΡΑΣΗ- ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ

«Στη Νότια Ευρώπη κινδυνεύουμε να χάσουμε μια ολόκληρη γενιά», διαμηνύει ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, κ. Τζιμ Γιονγκ Κιμ στα πλαίσια του «Νταβός 2014» της ετήσιας συνάντησης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ “WEF” στο Νταβός πριν λίγες μέρες.

«Ανάμεσα στα πράγματα που μας ανησυχούν ιδιαιτέρως είναι και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας στους νέους, καθώς οι επιπτώσεις δεν είναι βραχυπρόθεσμες, αλλά μάλλον μεσοπρόθεσμες μέχρι και μακροπρόθεσμες», σημείωσε και προσέθεσε: «Μιλάμε ακόμη και για το ενδεχόμενο να χαθούν γενιές σε μερικές χώρες. Είναι αδιανόητο ότι θα μπορούσαμε να δούμε μια ολόκληρη γενιά να χάνεται σε μία από τις χώρες της Νότιας Ευρώπης».

Οι δημοσιεύσεις τέτοιου είδους δεν σοκάρουν πλέον. Κάθε νέος στο νότο τις βιώνει σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς του. Η «χαμένη γενιά της κρίσης».

Για να μιλάμε, ορμώμενοι απ’ την πραγματικότητα, τρεις είναι οι επιλογές των νέων ανθρώπων στην Ελλάδα του 2014: ανεργία, μετανάστευση ή επισφαλή εργασία σε μεσαιωνικές συνθήκες. Βέβαια τα στάδια αυτά βιώνονται σε πιο αργούς ρυθμούς συνειδητοποίησης. Όντας πτυχιούχος πλέον και με όρεξη να αδράξεις τις επαγγελματικές ευκαιρίες της αγοράς εργασίας, προσπαθείς να διατηρείς την αισιοδοξία σου σε καλά επίπεδα, παρά τις πρώτες πόρτες που κλείνουν ορμητικά επειδή δεν έχεις μέσο ή προϋπηρεσία (ή και τα δύο πολλές φορές). Είναι το στάδιο που αποφασίζεις να συνεχίσεις μεταπτυχιακές σπουδές για να γεμίζεις παραγωγικά το χρόνο σου και να τραινάρεις λίγο τον εφιάλτη της εύρεσης εργασίας.

Σταδιακά αποκτάς όλο και περισσότερα προσόντα, πράγμα επίφοβο για τον μελλοντικό εργοδότη σου που θα σε αξιολογήσει μισθολογικά, και αρχίζεις να συνειδητοποιείς ότι δεν είναι θέμα προσωπικής αξίας, θέλησης και αισιοδοξίας. Είναι το πιο σκληρό μεταβατικό της μέχρι τώρα ζωής σου να προσπαθήσεις να καταπνίξεις τα όνειρα και τη δημιουργικότητα σου σε μια εξαθλιωμένη ελληνική πραγματικότητα με εργασιακά χαρακτηριστικά που σε γυρίζουν πίσω δεκαετίες. Δεκαετίες που στιγματίστηκαν από αγώνες ενάντια στην εργασιακή εκμετάλλευση, στη δουλειά ήλιο με ήλιο, στην εργοδοτική αυθαιρεσία.  Αγώνες πολλές φορές αιματηροί που στόχο είχαν να ξεπεράσουν και να συντρίψουν τον κλασσικό εργοδοτικό εκβιασμό, που στηριζόμενος στις στρατιές ανέργων, κονιορτοποιεί και τα τελευταία υπολείμματα εργασιακής αξιοπρεπείας.

Στο δύσκολο αυτό στάδιο, το ενδεχόμενο της μετανάστευσης αποκτά σάρκα και οστά. Υπάρχει όμως και ένα παραθυράκι σε όλη αυτή τη δίνει. Με την  ευγενική χορηγία του ΕΣΠΑ και των ΚΕΚ βρίσκεις απασχόληση σαν συμβασιούχος των προγραμμάτων voucher, σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης να λάβει μέτρα για την ανεργία των νέων –όπως φυσικά προμοτάρεται-. Αποτελεί στην ουσία την πρώτη συστηματοποιημένη «μνημονιακή» προσέγγιση της ανεργίας των νέων της κρίσης. Αλλά ποια είναι η πραγματικότητα της εισόδου σου στην αγορά εργασίας με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά; Μάλλον σε αυτό το σημείο πρέπει να κρατήσεις τον ενθουσιασμό σου μετρημένο.

Στην πραγματικότητα δεν είσαι εργαζόμενος, και ως εκ τούτου δεν λαμβάνεις ουσιαστικά κανένα εργασιακό δικαίωμα. Σου προσδίδεται η ταυτότητα του «ωφελούμενου» και πρακτικάριου και αυτό που παίρνεις είναι ο κατώτατος μισθός ενός ανειδίκευτου εργάτη χωρίς  δικαιώματα. Ειδικότερα, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Επιταγή Εισόδου στην Αγορά Εργασίας για Νέους Ανέργους έως 29 ετών» έτρεξε για να «ωφελήσει» -και όχι να απασχολήσει- 35.000 νέους ανέργους 18 έως 29 ετών. Τα ΚΕΚ, σαν άλλοι ενοικιαστές ανθρώπων, επωφελούνται με πάνω από 1000 ευρώ τον ωφελούμενο, πληρώνονται πολύ νωρίτερα απ’ αυτόν και ελέγχουν απόλυτα τη σύμβασή του. Μάλιστα σε περίπτωση διακοπής της σύμβασης από τον ωφελούμενο, παύει οποιαδήποτε δυνατότητα είσπραξης του δεδουλευμένων. Αναρωτιέσαι άραγε ποιον συμφέρει όλο αυτό το σύστημα; Ο εργοδότης με τον οποίο συνεργάζονται τα ΚΕΚ ,έχει νέο και φτηνό εργατικό δυναμικό, για το οποίο μάλιστα επιδοτείται! Η αποδοχή των voucher από τους εργοδότες φαίνεται μάλιστα και από το γεγονός ότι απολύουν τους μόνιμους εργαζόμενούς τους για να τους αλλάξουν με ανακυκλώσιμους συμβασιούχους ωφελούμενους των 5 μηνών. Το εργασιακό μέλλον που διαγράφεται για τη νεολαία είναι μια ζωή με δόσεις. Μια συνεχής προσωρινότητα, ανασφάλεια και απαξίωση του νεανικού εργατικού δυναμικού.

Σε όλη αυτή τη κατάσταση δεν πρέπει να αφεθούμε στο να είμαστε ο τελευταίος τροχός της αμάξης, έρμαια των εργοδοτικών συμφερόντων και των ΚΕΚ. Είναι χρέος της γενιάς μας να μην καθησυχαστεί με πλασματικές προσπάθειες της κυβέρνησης για «εργασιακή αποκατάσταση» και προσωρινή απασχόληση, που μας εντάσσει αυτομάτως σε ένα καθεστώς υποταγής και πλήρης στέρησης και δίνει πλούσια τροφή στην επισφαλή μεταχείριση των εργαζομένων. Απαιτούμε αξιοπρέπεια στην εργασία που συνεπάγεται της ένταξης των ωφελούμενων η στο συνταγματικά κατοχυρωμένο εργατικό δίκαιο και στα ασφαλιστικά ταμεία και τα αντίστοιχα σωματεία κατά επάγγελμα.

Σε εποχή μνημονικής ερήμωσης λοιπόν, πρωταρχικός στόχος μιας αριστερής τοπικής αυτοδιοίκησης είναι να δράσει ανασχετικά  στην εξάπλωση της ανεργίας των νέων και στην εξαφάνιση των κοινωνικών δομών αλληλεγγύης και προστασίας. Ιεραρχώντας προτεραιότητες και διαχειριζόμενη με διαφάνεια τους πόρους, η Τ.Α. μπορεί να πραγματοποιήσει τα πρώτα βήματα αντιμετώπισης του φαινομένου της επισφάλειας και της εργασιακής υποτίμησης, ασκώντας βέτο σε μνημονιακές πολιτικές και προσεγγίσεις του φαινομένου. Γι’ αυτό, οι επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές συνιστούν ιστορικό ορόσημο, αλλά και ακόμη πιο ισχυρό κίνητρο για την αλλαγή.

Απαιτούν την ενεργό συμμετοχή όλων των νέων πολιτών.

Διότι η εργασία δεν αποτελεί ωφέλεια, αλλά δικαίωμα.