Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Δέσποινα Δ. Σπάθα 

Δικηγόρος

Υποψήφια δημοτική σύμβουλος

με τους ΠΟΛΙΤΕΣ ΣΕ ΔΡΑΣΗ - ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ

Αποδόμηση των εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων   

Το εργατικό δίκαιο και το δίκαιο της κοινωνικής ασφάλισης αποτελούν την ομάδα των λεγόμενων κοινωνικών δικαίων, δηλαδή οι ρυθμίσεις τους δεν είναι κοινωνικά ουδέτερες και αφηρημένες αλλά εξυπηρετούν συγκεκριμένους κοινωνικούς σκοπούς. Το εργατικό δίκαιο από καταβολής είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια και την ισορροπία συντελεστών της παραγωγικής διαδικασίας. Το εργατικό δίκαιο είναι δίκαιο προστασίας του αδύνατου μέρους της εργασιακής σύμβασης, δηλαδή του εργαζόμενου έναντι του εργοδότη. Χρόνια πριν, από τον 19^ο αιώνα είχαν ξεκινήσει οι αγώνες των εργατών για τη βελτίωση των όρων παροχής της  μίσθωσης της εργατικής τους δύναμης στους καπιταλιστές, με αποκορύφωμα τη ματωμένη Πρωτομαγιά του Σικάγου το 1866 για την καθιέρωση της οκτάωρης εργασίας. Μέχρι πρότινος, το εργατικό δίκαιο λειτουργούσε για να αντιμετωπίσει την εξαθλίωση που έφερνε η ουσιαστική εκμετάλλευση των εργαζομένων από την εξουσία των εργοδοτών. Σήμερα η εργατική νομοθεσία έχει υποστεί τέτοιο πρωτοφανές πλήγμα που ουσιαστικά ακυρώνει τους αγώνες και τις διεκδικήσεις των προηγούμενων ετών, με αποτέλεσμα την έκρηξη της ανεργίας και την υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων. Οι μνημονιακές πολιτικές διέπονται από τη λογική ότι το πρόβλημα της χαμηλής ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, θα αντιμετωπιστεί μέσω της «εσωτερικής υποτίμησης», δηλαδή της μείωσης του εργατικού κόστους, κυρίως με την περικοπή των μισθών και με τον εν γένει περιορισμό των εργασιακών δικαιωμάτων. Με αυτή τη λογική θεσμοθετήθηκαν μέτρα που αποδομούν τη συλλογική αυτονομία καθώς και μια σειρά κοινωνικών κατακτήσεων, με στόχο την περαιτέρω συμπίεση του εργασιακού κόστους.

     Όλη αυτή τη πρωτοφανής επίθεση συμπληρώνει μία σειρά μέτρων «λιτότητας» που παραβιάζουν κατάφορα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αν και δεν έχει μεσολαβήσει ευθεία κατάλυση του Συντάγματος, η καθημερινή πράξη χαρακτηρίζεται από συνεχείς παραβιάσεις π.χ. με την ισοπέδωση του κοινωνικού δικαιώματος για δίκαια αμειβόμενη εργασία (άρθρο 22 παρ. 1 Συντ.), με την επιβολή φόρων σε πρόσωπα στερούμενα φοροδοτικής ικανότητας κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ. 5 του Συντάγματος κ.ά

     Τα πιο σημαντικά νομοθετήματα δεν αποτελούν προϊόν δημόσιας αντιπαράθεσης, αλλά υιοθετούνται με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου χωρίς τις απαραίτητες προβλεπόμενες προϋποθέσεις, ενώ ακόμη και όταν ακολουθείται η συνήθης διαδικασία, η Κυβέρνηση εφευρίσκει τρόπους περιθωριοποίησης της λαϊκής αντιπροσωπείας.

     Το εργατικό δίκαιο έχει εκ βάθρων κλονιστεί και οι συνταγματικές εγγυήσεις που το περιέβαλλαν εξουθενώθηκαν. Δικαιώματα που εύρισκαν προστασία στο Σύνταγμα και στις διεθνείς συμβάσεις καταργούνται ή συρρικνώνονται και αρχές, όπως η αναλογικότητα, χάνουν το νόημά τους.

     Σε ευρωπαϊκό δε επίπεδο εξακολουθούν να υπάρχουν δικαιώματα που στην Ελλάδα απαιτείται η κατάργησή τους: άδικες και αναξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας με ημερομίσθια πείνας κατά παράβαση του άρθρου 31 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, αποκλείεται εκ των προτέρων η δημιουργία οικογένειας από τους νέους (άρθρο 9) αφού η ανεργία τους ξεπερνάει το 60%, δημεύεται η περιουσία των φυσικών προσώπων - ομολογιούχων του ελληνικού δημοσίου κατά παράβαση του άρθρου 17, παύει η καταβολή έστω και της πενιχρής σύνταξης του ΟΓΑ σε δεκάδες χιλιάδες άπορους ανασφάλιστους υπερήλικες κατά παράβαση του άρθρου 25, καταργούνται πρακτικά οι συλλογικές συμβάσεις κατά παράβαση του άρθρου 28 κ.λ.π 

Η εργασία είναι δικαίωμα όχι πολιτική εξαγγελία

     Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η εργασία είναι δικαίωμα και όχι πολυτέλεια! Οι ευκαιριακές-επικοινωνιακές λύσεις που προτείνονται, μεταξύ άλλων μέσω προγραμμάτων αμφίβολης αποτελεσματικότητας και μερικής απασχόλησης με μισθούς πείνας, ανασφάλιστη εργασία, δε λύνουν ούτε καν πρόσκαιρα το πρόβλημα. Εξάλλου η εργασία χωρίς αξιοπρέπεια, χωρίς τη διασφάλιση συνθηκών εργασίας, χωρίς να συνοδεύεται με κοινωνικές παροχές δεν έχει νόημα. Η σύλληψη αυτής της απλής παραδοχής της εργασίας ως δικαίωμα, έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των πολιτών ως προς τις απαιτήσεις που έχουν απέναντι στην εκάστοτε τοπική ή εθνική εξουσία.

     Δυστυχώς η απαξίωση του πολιτικού συστήματος έχει οδηγήσει ένα μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας στην παθητική αντιμετώπιση των ζοφερών προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Έτσι, η σταδιακή υιοθέτηση της βουβής αγανάκτησης οδηγεί σε πολίτες που επιλέγουν (αν εξακολουθούν να επιλέγουν) χωρίς ουσιαστικά πολιτικά κριτήρια, ενώ ορισμένοι από αυτούς επιλέγουν μέσα από την πλέον αναχρονιστική πρακτική της εκμετάλλευσης  προσωπικών σχέσεων με τα όργανα εξουσίας. Από την άλλη, η ισοπεδωτική άποψη «είστε όλοι ίδιοι» είναι μία άλλη εύκολη δικαιολογία αποστασιοποίησης από τα θέματα που μας αφορούν και μπορεί να καταλήξει σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια μιας τοπικής κοινωνίας η οποία θα λειτουργεί χωρίς υπεύθυνες αποφάσεις για εμάς χωρίς εμάς!

Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης και οι ΠΣΔ-ΟΠ για την ανεργία.

     Η σημασία της τοπικής αυτοδιοίκησης  στο θέμα της ανεργίας είναι εμφανής αν αναλογιστεί κανείς το σημαντικό ποσοστό των δημόσιων δαπανών που διαχειρίζεται η τοπική αυτοδιοίκηση στην υπόλοιπη Ευρώπη. Πέρα όμως από τα οικονομικά μεγέθη, η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να έχει θέση και ρόλο απέναντι σε ένα τόσο κομβικό ζήτημα όπως είναι η ανεργία και τα επακόλουθα αυτής για την τοπική κοινωνία.

     Ο Δήμος Χαϊδαρίου πρέπει να είναι συμπαραστάτης στον αγώνα της πόλης και κυρίως των ανθρώπων της για την υπεράσπιση των εργατικών δικαιωμάτων. Οι μνημονιακές πολιτικές που θέλουν να μετατρέψουν τη χώρα σε ένα γενικευμένο νεοφιλελεύθερο οικονομικό «χώρο», λειτουργούν έχοντας στον πυρήνα τους τη βασική μεθόδευση ενίσχυσης της ιδιωτικής κερδοφορίας, μέσα από τη συμπίεση των μισθών την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και της αγοράς εργασίας, τη διάλυση του δημόσιου ασφαλιστικού συστήματος για χάρη μιας ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας υπερ των ιδιωτών .

     Η Καλλικρατική νομοθεσία (για την οποία τεχνηέντως αποφεύγουν να τοποθετηθούν τα μνημονιακά στελέχη-υποψήφιοι!) ουσιαστικά λειτουργεί ως εργαλείο επιβολής αυτού του νεοφιλελεύθερου μοντέλου στους Δήμους οι οποίοι αποτελούσαν το τελευταίο οχυρό του κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής πολιτικής.

     Εμείς , οι Πολίτες σε Δράση- Οικολόγοι Πράσινοι, όντας εδώ και δεκαετίες δίπλα στον κόσμο του Χαϊδαρίου, συγκρουόμενοι με τα εκάστοτε κυρίαρχα συμφέροντα και στοχεύοντας σε λύσεις προς όφελος των πολιτών, μιλάμε  ανοιχτά και ξεκάθαρα και έχουμε περιλάβει στο πρόγραμμά μας μία σειρά μέτρων, προτάσεων και μεταρρυθμίσεων που δεν αποτελούν ευκαιριακές πολιτικές εξαγγελίες αλλά αποσκοπούν στην παραγωγική ανασυγκρότηση με ενεργητικές δομές καταπολέμησης της ανεργίας οι οποίες μεταξύ άλλων προβλέπουν*: 

1. Την εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση, καθώς και την ενθάρρυνση της συμμετοχής των νέων σε δράσεις που καλλιεργούν και αναδεικνύουν τις δυνατότητές τους 
2. Τη δημιουργία θέσεων εργασίας : α) με τη στήριξη και ανάπτυξη του τουρισμού στο Χαϊδάρι (προβολή και αξιοποίηση πολιτισμικών μνημείων και τόπων περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος), β) μέσα από την εφαρμογή ενός νέου σύγχρονου τρόπου συλλογής και διαχείρισης των απορριμάτων (ενάντια στην ιδιωτικοποίηση), γ) με τη δημιουργία μουσείου της πόλης και δημοτικού Πανεπιστημίου, δ) με την επανεξέταση του αντικειμένου και του τρόπου λειτουργίας της δημοτικής επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένων των μισθωμένων δημοτικών καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος και την εξέταση της δυνατότητας δημιουργίας νέων, αναπτυξιακών επιχειρήσεων του δήμου  ε) με την επανασύσταση σε ετήσια βάση της “Γιορτής Κρασιού” για Έλληνες παραγωγούς κρασιού και διαφόρων αλκοολούχων ποτών, στ) με κίνητρα για την ίδρυση, λειτουργία και ενίσχυση κοινωνικών και συνεταιριστικών επιχειρήσεων 
3. Τη στήριξη των εργαζομένων και της εργασίας α) διεκδικώντας να μην κλείσουν τα νοσοκομεία στα οποία απασχολούνται εκατοντάδες συμπολίτες μας, β) προωθώντας τις επενδύσεις, γ) δημιουργώντας δομές και υπηρεσίες ενημέρωσης των δημοτών πάνω σε θέματα εργασίας, δ) με πληθώρα κοινωνικών πολιτικών και την οικονομική στήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, ε) αναδιαρθρώνοντας την οικονομική πολιτική του Δήμου.
4. Την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας: α) τη δημιουργία ιστότοπου αγοράς Χαϊδαρίου και Ηλεκτρονικής Λαϊκής Αγοράς, β) με μια φιλική πολιτική συνεταιριστικών επιχειρήσεων, γ) με την παροχή επαγγελματικής στέγης σε μικρές επιχειρήσεις, δ) με την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ε) με τη λειτουργία της κάρτας του δημότη.

Όμως πρώτα απ’ όλα πρέπει να σταματήσει η εφαρμογή της καταστροφικής μνημονιακής πολιτικής που δεν οδηγεί πουθενά όσα χρόνια κι αν περάσουν, ώστε Δήμος, Περιφέρεια και κυβέρνηση σε διαβούλευση να χαράξουν ουσιαστική πολιτική παραγωγικής ανασυγκρότησης προς όφελος των εργαζομένων και της κοινωνίας συνολικά.

     Η δημοτική παράταξη των Πολιτών σε Δράση- Οικολόγων Πράσινων, μαζί με κάθε συμπολίτη μας που κατανοεί τη δυναμική της τοπικής κοινωνίας δεσμεύονται ότι θα είναι δίπλα στον εργαζόμενο και στον άνεργο, όπως ήταν μέχρι τώρα δίνοντας το ηχηρό παρόν στην πράξη και όχι στη θεωρία! Γιατί κανένας δε μπορεί να φέρει την αλλαγή στο Χαϊδάρι αν δε σταθεί εκ των προτέρων δυναμικός αρωγός του αγώνα για δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια και εργασία, αν διστάζει να αναφερθεί στον Καλλικράτη και να έρθει σε ρήξη με τα συμφέροντα, αν δεν έχει σαφή πολιτική θέση απέναντι σε αυτή την επίθεση που εξαπολύεται προς τον μισθωτό, τον συνταξιούχο, τον νέο, τον άνεργο.

     Στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές η τάση αποστασιοποίησης ορισμένων δημοτικών παρατάξεων από την κεντρική πολιτική σκηνή συντελείται προφανώς με σκοπό την ψηφοθηρία. Διότι ακόμη και εκείνοι κατανοούν ότι η άμεση ή έμμεση υποστήριξη των μνημονιακών πολιτικών είναι σε ελεύθερη πτώση, κάτι που δεν εξυπηρετεί τη δική τους άνοδο! Κάτι ακόμα όμως το οποίο επιβάλλεται εξίσου να γίνει κατανοητό -από τους πολίτες αυτή τη φορά- είναι πως το αδιέξοδο στο οποίο βρισκόμαστε δε θα αντιμετωπιστεί ούτε με την απάθεια (αποχή από τις εκλογές) ούτε με το φόβο και την τρομοκρατία. Ας αναλογιστούμε ποιόν συμφέρει η αποχή μας από τα κοινά … Τον καιρό της περίφημης Αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας έγραφε ο Θουκυδίδης ότι «αυτόν που δεν ασχολείται με τα κοινά δεν τον αποκαλούμε φιλήσυχο αλλά άχρηστο». Εξάλλου οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες σε κάθε περίπτωση προσδιορίζονται από την πολιτική βούληση, που σημαίνει πως πάντα υπάρχουν επιλογές! Ο λαός μπορεί να επιβάλει ότι θέλει αρκεί να το θέλει.

     Έτσι λοιπόν ακόμη και σε τοπικό επίπεδο θα πρέπει να πάμε ένα βήμα πέρα από τις προεκλογικές υποσχέσεις και να δούμε με κριτική διάθεση ποιος έχει πολιτικό λόγο και βούληση, ποιός είναι σε θέση να σταθεί δίπλα στον Χαϊδαριώτη και όχι δίπλα στις άγριες διαθέσεις των εκφραστών της μνημονιακής πολιτικής που καταστρέφουν το θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης και που σήμερα θα βολεύονταν με Δήμους χωρίς φωνή και χωρίς δύναμη πειθήνια όργανα των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων.

     Επειδή η ανεργία πλήττει και το Χαϊδάρι. Επειδή η εποχή του προσωπικού βολέματος απήλθε ανεπιστρεπτί. Επειδή η νέα γενιά δε μπορεί να περιμένει! Επειδή η λύση είναι η διεκδίκηση, η συμμετοχή και η αλληλεγγύη. Επειδή δε θέλουμε να φοβόμαστε όλα αυτά που θα γίνουν για εμάς χωρίς εμάς. Και επειδή πολύς λόγος έχει γίνει για αυτήν τη περιβόητη ανάπτυξη… Ήρθε η ώρα να σκεφτούμε ποια είναι αυτή η ανάπτυξη που θέλουμε για το Χαϊδάρι; Η ανάπτυξη της ιδιωτικοποίησης των πάντων, του ξεπουλήματος της πολιτιστικής κληρονομιάς, του περιβάλλοντος και της δημόσιας περιουσίας στο βωμό του κέρδους ή η ανάπτυξη με κέντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του;

* Το πλήρες πρόγραμμα των ΠΣΔ-ΟΠ είναι ανηρτημένο στην ιστοσελίδα του συνδυασμού